Wolfgang Hopyl

From French post-incunables
Jump to navigation Jump to search
Wolfgang Hopyl
Printer in Paris, 1489–1522

Imprimeur, libraire-juré.

In partnership with Jean Higman from 1494 to c. 1500 and with Higman’s successor, Henri Estienne, in 1502–1503.

Dates in colophons are usually expressed in words until about 1510, then often in figures, especially for the year date.

Addresses
At the sign of St George, rue St-Jacques (in vico diui Iacobi ad intersignium sancti Georgii).
References
Renouard, Répertoire, pp.206–7.
Claudin, ii, 67-xxx.
H. Stein, L’atelier de W.Hopyl, 1891, and ‘Nouveaux documents sur W. Hopyl’ in Bibliographie moderne (1905) nos 3 and 4.
BnF Data: Wolfgang Hopyl (14..-1522)
Devices
Renouard 453: in use from 1517.
Compartments
A: Silvestre 1066, not in Renouard; 178 x 135 mm; two circular slots for text, the upper one crowned, with two eagles as bearers and two trees; in use between 1498 and 1516.
B: Renouard 454; bottom section 41 x 190 mm, with motto ‘FORTVNA OPES AVFERRE NON ANIMVM POTEST’; in use from 1514.
Types
Name Size Dates Notes
with references to Higman’s types in BMC viii)
R16 80 1498?–1510 not BMC’s 80R
R7 100 1508–1514 not BMC’s 100R
T32 52 1510 (plain s), 1515 (curly s)
T29 69 1504–1510
T29 74 1513–1519 apparently 69T cast on a larger body
T23 96 1495–1519 BMC’s 93G; measures 94 in 1510; curly s in 1515
T23 96(112) 1504–1506 conjugate for 112T
T17 112 1495–1506 BMC’s 111G
T17 112(114) 1514-1517 112T recast on a larger body with the uppercase of 114T
T16 114 1506-1520
T16 114(145) 1515 conjugate for 145T
T11 145 1497–1519 BMC’s 145G
T6 225 1506, 1514–1520 has rotunda caps in 1506
Gk5A 80 1503
1507, 1515, 1519 note heads 2.0 mm
1489?–1517 note heads 2.5/3.0 mm
1519 note heads 3.2 mm
Lombards
Size Dates
3.0 mm 1513–1519
5.5 mm 1489–1517
6.5 mm 1510–1516
7.5 mm 1505–1519
10.0 mm 1497–1506
11.0 mm 1489–1517
14.0 mm 1515
Initials
The 28 mm and 15 mm series (criblé, with no outer rule) are found from 1504. Three other sets (23, 32, 39 mm; criblé, mostly with no outer rule) are found from 1513/1514, and a 22 mm set with a black ground and an outer rule from 1519.
Signatures
folios: ‘$.i.’ and ‘$.j.’–‘$.v.’
octavos: ‘$.i.’ and ‘$.j.’–‘$.iiij.’
Some books signed ‘$.1.’–‘$.4.’ in 1514.
Often uses a Maltese cross for preliminary signature (1504–1520).
Catchwords
none.

1 September 1504
[Liturgies. Missals. Salisbury.]
Missale ad consuetudinem insignis ecclesie Sarum.
[Paris]: In alma Parisiorum Academia Anno Millesimo quingentesimo quarto: die vero decimo tertio kalendas mensis Septembris. [Colophon:] Anno Millesimo quingentesimo quarto kalendas Septembris. Impensis Gerardi cluen de ammerfort: et Francisci byrckman sociorum [in London?]. diligentia vero vvolffgangi hopylij, [1504].
2°: ⁸ a–q⁸ r¹⁰ s¹²; A–I⁸; ²A–F⁸ G¹⁰.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann and Gerhard Cluen von Amersfoort in London (or Cologne?).
[View full record]C.36.l.8.
13 September 1504
Lyndwood, William, 1375?-1446.
Constitutiones legitime seu legatine regionis Anglicane: cum interpretatione I. de Athon, necnon et constitutiones prouinciales ab archiepiscopis Cantuariensibus.
[Paris]: [Colophon:] coimpressa arte Magistri wulfgangi hopilij: impensis eiusdem: et Ioannis confluentini: in inclyta Parrhisiorum academia. Anno Millesimo quingentesimo quarto: ad idus Semptembris [sic] [1504].
2°: A–B⁸ a–o⁸ p⁶ q–t⁸ v⁶ (v6 blank?).
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for himself and Hanse de Coblencz.
[View full record]15.b.11.
494.i.15 (tp mutilated)
707.h.5.
1504
Laudes beatissimi patris nostri. Francisci. Regula et vita fratrum minorum.
[Paris]: [pr. by W. Hopyl?, for D. Roce], [c. 1504].
8°: A⁸ B⁴ (B4 blank?).
Printed in Paris for Denis Roce, possibly printed by Wolfgang Hopyl, though a 190 mm Rotunda is not found in his books catalogued here nor in BMC viii.
[View full record]C.38.c.31 (lacks B4)
September 1505
Jacobus, de Voragine, approximately 1229-1298.
[Legenda aurea. Dutch.]
Hier beghint tvvinter [tsomer] stuck des Passionaels dat ghehieten is Aurea legenda.
[Paris]: [Colophon:] Voleynt te Parijs By Wolffgang Hopyl voer Willem Houtmart boec vercoper wonende te Brusel in brabant. Int iaer M.CCCCC. en .v. in die maent Sep. [part 2:] Gheprent te Parijs int sint Iacobs strate in teyken van sint Iorys [address of W. Hopyl], voor Willem Houtmart ... Int iaer M.CCCCC. en .vijf. [1505].
2°: A–X⁸ Aa⁶; π² a–y⁸ z⁶.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Willem Houtmart in Brussels.
[View full record]C.110.g.2 (lacks y8)
1505
[Liturgies. Rituals. Paris. Confrèrie des bourgeois de Paris.]
Officium inhumationis confratrum defunctorum magne confratrie burgensis Parisiensis.
[Paris]: [Colophon:] imprimee par [sic] Symon vostre [pr. by W. Hopyl], [c. 1505].
8°: A⁸ B⁴.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Simon Vostre.
[View full record]C.23.a.20 (vellum)
23 March 1505 [1506 n.s.]
Lyndwood, William, 1375?-1446.
Prouinciale seu constitutiones Anglie.
[Paris]: Venales habentur London. apud bibliopolas in Cimiterio sancti Pauli: In signo sanctissime Trinitatis [address of H. Jacobi] et sancte Anne matris marie [address of J. Pelgrim]. [Colophon:] summa cura atque diligentia wolffgangi Hopylij reuisum, emendatum atque In inclita Parisiorum Academia Impressum. Impensis mercatoris London. wilhelmi Bretton. Anno Millesimo quingentesimo quinto .xxiij. Martis [1505 (1506 n.s.)].
2°: A–C⁶, a–g⁸ h–x⁸/⁶ y–z⁸ &⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Henry Jacobi, William Bretton and Joyce Pelgrim in London.
[View full record]5.f.1(1).
C.122.h.1(1).
13 August 1506
[Liturgies. Missals. Cologne.]
Missale ad consuetudinem insignis ecclesie Coloniensis.
[Paris]: In alma Parisiorum Academia Anno Millesimo quingentesimosexto. die vero xx. kalendas mensis Septembris. Venale reperitur [in Cologne] in vico sancti Marcelli: in intersignio sancti Marci: iuxta ecclesiam beati Pauli apostoli [pr. by W. Hopyl]. [Colophon:] Anno Millesimo quingentesimosexto: die vero decimotertio kalendas Septembris [1506].
2°: a–q⁸ A–D⁶ aa–hh⁸ ii⁴ a–d⁸ e⁶.
Printed in Paris with the type and compartment of Wolfgang Hopyl for Gerhard Cluen von Amersfoort in Cologne.
[View full record]3366.dd.7 (destroyed by bombing in World War II)
13 September 1506
Church of England.
[Constitutiones.]
Constitutiones legitime seu legatine regionis Anglicane: cum ... interpretatione dni Iohannis de Athon.
[Paris]: Parisijs coimpresse [pr. by W. Hopyl]. [Section title:] Venales habentur London. apud bibliopolas In Cimiterio sancti Pauli. In signo sanctissime Trinitatis, et sancte Anne matris marie [addresses of H. Jacobi and J. Pelgrim], [1506].
2°: ⁶ A–I⁸ K⁶ (K6 blank).
Printed in Paris for Henry Jacobi, William Bretton and Joyce Pelgrim in London, with the typographical material of Wolfgang Hopyl.
[View full record]5.f.1(2) (lacks K6 blank)
C.122.h.1(1) (lacks K6 blank)
10 January 1508
Cyril,‏ Saint, Patriarch of Alexandria,‏ approximately 370-444.
[In evangelium Ioannis.]
Opus insigne beati patris Cyrilli patriarche Alexandrini in euangelium Ioannis.
[Paris]: [Colophon:] Parisiis in officina Vuolffgangi hopilii, impensis eiusdem Vuolffgangi, Ioannis Parui et Thielmanni keruer. Anno quingentesimo octauo supra millesimum, decima Ianuarii [1508].
2°: a–o⁸ p⁸[-p3–p8]; A¹² B–G⁸ H⁶; p⁴[=p5–p8] q–z A–C⁸ D⁴.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for himself, Jean Petit and Thielman Kerver.
[View full record]C.108.y.6(1).
25 June 1510
Burgo, Joannes de.
Pupilla oculi omnibus presbyteris precipue Anglicanis summe necessaria per ... Iohannem de Burgo ... compilata.
[Paris]: Impensis Vvilhelmi bretton Venundatur London. apud bibliopolis in cimiterio sancti Pauli: sub intersignio sanctissime et indiuidue trinitatis. [Colophon:] in alma Parisiorum academia opera wolfgangi hopylij impressa, Anno Millesimo quingentesimodecimo .vij. kalendas Iulij [1510].
4°: a–r⁸ s¹⁰.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for William Bretton, Henry Jacobi and Joyce Pelgrim in London.
[View full record]4498.g.15 (lacks s10)
474.c.20.
474.c.7 (lacks s2–s9)
21 August 1510
[Bible. Latin.]
Pars prima. Biblia exigue molis, ac plures in partes diuisibilis.
[Paris]: Venalis habetur in officina vvolffgangi hopilij [Colophon:] in Parisiorum academia, opera ac impensis wolffgangi hopylij, [21 Augusti 1510].
8°: ⁴ a–q⁸ r⁴ A–H⁸; aa–zz && ʔ aaa–lll⁸ mmm⁴; A–H⁸; AA–XX AAA–CCC⁸ DDD⁴; [1–22 A–H⁸].
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for himself.
[View full record]3015.aa.19 (parts 1–4)
C.65.e.2 (part 3)
Davis 2 (part 1)
3 October 1510
[Liturgies. Missals. Cluniacs.]
Missale ordinis Cluniacensis.
[Paris]: In alma Parisiorum academia Impensis Simonis vostre et Godefridi de Marnef impressum. Anno M.cccccx. vii. octobris. [Colophon:] Impressum in alma Parisiorum academia apud sacram edem sancti Benedicti ad signum sancti Georgii [address of W. Hopyl] Impensis Simonis vostre et Godefridi de marnef, Anno .M.ccccc.x. iij. octobris [1510].
4°: a–n⁸ o⁴; A–B⁸; A–M⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Simon Vostre and Geoffroy de Marnef.
[View full record]C.52.c.7.
1 December 1510
Speculum spiritualium in quo non solum de vita actiua et contempletiua: verum etiam de viciis ... ac virtutibus ... tractatur.
[Paris]: Venale habetur Londonie apud bibliopolas in cimiterio scti Pauli ad signum sanctissime ac indiuidue trinitatis. [Colophon 1:] in alma Parisiorum academia per wolffgangum hopylium sunt impressa: sumptibus ac expensis Guilhelmi bretton ciuis London. Anno millesimo quingentesimo decimo. [Colophon 2:] finit. Anno millesimo quingentesimodecimo kalendas decembris [1510].
4°: A¹⁰ a–z & ʔ ꝝ⁸ ²A¹⁰.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for William Bretton, Henry Jacobi and Joyce Pelgrim in London.
[View full record]3835.b.20 (sig. y misbound)
473.b.6 (badly wormed)
C.64.e.5(1).
1510
Baptista, Mantuanus, 1448-1516.
[De fortuna.]
F. Baptistae Mantuani opusculum de Fortuna .
[Paris]: Venale habetur in vico sancti Iacobi: ad signum sancti Georgij apud aedem sacram sancti Benedicti [address of W. Hopyl or J. Waterloose?]. [Colophon:] Impressum Parrhisijs per Nicolaum de pratis. Anno .M.D.X. [1510].
4°: a–b⁴.
[View full record]11405.bb.35(3).
17 March 1513
[Bible. Selections. Latin.]
Diuinarum sententiarum librorum biblie ... collectiarum ... Iohannis de Pechano ... labore compilatum.
[Paris]: [Colophon:] Parisius per wolffgangum hopilium impensis Francisci byrckman ciuis Coloniensis, Anno .1513. Die .17. mensis Martij.
8°: ⁸ a–z & A–Q⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne.
[View full record]1017.b.5 (lacks sig. r)
3129.b.40 (lacks Q8; prelims misbound)
4 April 1514
Cyril, Saint, Patriarch of Alexandria,‏ approximately 370-444.
[Thesaurus.]
Preclarum opus Cyrilli Alexandrini quod thesaurus nuncupatur.
[Paris]: Venale habetur in uico sancti Iacobi, apud sanctum Benedictum: ad signum sancti Georgii [address of W. Hopyl], 1514, [Colophon:] Parisiis impressus, anno 1513, quarta die Aprilis, per Vuolfgangum Hopylium, [1514 n.s.].
2°: a⁴ A–L⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne.
[View full record]1010.d.2(1).
3805.d.1.
C.108.y.6.
14 April 1515
Pseudo-Dionysius, the Areopagite.
Theologia viuificans. Cibus solidus Dionysii Coelestis hierarchia ...
[Paris]: [Colophon:] In alma Parisiorum academia per Henricum Stephanum, Anno .1515. die vero mensis Aprilis decima quarta.
2°: a–z A–E⁸.
Printed in Paris by Henri Estienne (for Wolfgang Hopyl?).
[View full record]3625.a.1.
20 May 1514
Cyril,‏ Saint, Patriarch of Alexandria,‏‎ approximately 370-444.
[Commentarii in Leviticum.]
Eximii patris Cyrilli Alexandrini Commentarii in Leuiticum.
[Paris]: Venalis habetur in uico sancti Iacobi, apud sanctum Benedictum: ad signum sancti Georgii [address of W. Hopyl], 1514, [Colophon:] Parisiis emissus est ex officina libraria Vuolgangi Hopylii, Anno decimoquarto supra millesimum et quingentesimum, uicesima die Maii [1514].
2°: A–H⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne.
[View full record]1010.d.2(2).
3805.f.22.
28 November 1514
[Liturgies. Missals. Salisbury.]
Missale ad vsum et consuetudinem Sarum.
[Paris]: [Colophon:] In alma Parisiorum academia opera vvolffgangi Hopylij, impensis vero Francisci byrchman, elimatissime impressum, 1514 28 Nouembris.
2°: a–i⁸ l⁶ m–t⁸ v–y⁶; A–H⁸ I¹⁰; ²A–H⁸.
Printed in Paris byWolfgang Hopyl for Franz Birckmann in London.
[View full record]C.41.g.2 (vellum; lacks title-page and t7,8 v1–3, I10, ²H8)
17 April 1515
[Liturgies. Missals. Cistercians.]
Missale completissimum ad vsum Cisterciensis ordinis.
[Paris]: [Colophon:] pro Engleberto et Godfrido de Marnef per strenuum impressorem Vvolffgangum hopylium, anno M.cccccxv. xvij. Aprilis impressum [1515].
2°: ⁸ a–s⁸ t⁶; A–N⁸ O⁶.
[View full record]L.18.d.18.
1 July 1515
[Liturgies. Missals. Utrecht.]
Missale Traiectense completissimum: cum multis missis votiuis nunquam antea impressis.
[Paris]: [Colophon:] Completum in vrbe Parisiensi Impressore volffgango hopylio. Anno M. quingentesimo decimo quinto. kl. Iulij [1515].
2°: ⁸ a–s⁸ t–v⁶; A–I⁸ K⁶; ²A–E⁸ F⁶ G⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann.
[View full record]471.f.1.
C.41.g.5 (vellum; lacks title-page)
1515
[Liturgies. Missals. Salisbury.]
Missale as vsum atque consuetudinem insignis ecclesie Sarum.
[Paris]: [Colophon:] In alma Parisiorum academia a wolffgango Hopylio impensis Francisci byrckman ciuis Coloniensis. Impressum, Anno 1515.
8°: a–z & ʔ⁸; A–L⁸; ²A–H⁸ I⁴; aa⁸ bb⁴.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne and London.
[View full record]C.35.d.6.
1516
Johannes, Guallensis, -1285.
Summa collationum Iohannis Gallensis.
[Paris]: [Colophon:] a vvolffgango Holpylio [sic] in vico scti Iacobi impressa. Anno. 1516.
4°: ⁴ a–k⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne.
[View full record]474.c.9(1).
C.64.e.5(3).
1516
Thomas, de Cantimpré, approximately 1200-approximately 1270.
Liber aprum, aut de Apibus mysticis, siue de proprietatibus Apum: seu vniuersale bonum.
[Paris]: [pr. by W. Hopyl, for F. Birckmann (Cologne)], [1516].
4°: ⁶ A–L⁸ M⁶.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne.
[View full record]474.c.9(3).
C.64.e.5(2).
1516
Legrand, Jacques, approximately 1365-1415.
Sophologium Iacobi magni ... et vita eiusdem.
[Paris]: [Colophon:] a wolffgango Hopylio impressum, Anno 1516.
4°: ⁴ A–M⁸ N⁴.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne.
[View full record]474.c.9(2).
22 February 1517
[Liturgies. Psalters. Salisbury and York.]
Psalterium cum hymnis secundum vsum et consuetudinem Sarum et Eboracen.
[Paris]: [Colophon:] Impressum Parisij [sic] Expensis Francisci Byrkmam [sic] ciuis Coloniensis [and W. Bretton, London]. Anno M.ccccc. xvj. Die vero .xxij. Februarij [1516 (1517 n.s.?)].
4°: πA⁸ a–q⁸ r¹⁰ A–E⁸.
Printed in Paris with the typographical material of Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne and William Bretton in London.
[View full record]C.5.g.6 (lacks E8)
15 October 1517
[Liturgies. Missals. Langres.]
Missale diocesis Lingonensis.
[Paris: [Colophon:] In alma parisiorum academia impensis Iohannis parui impressum [by W. Hopyl]. Anno Millesimo .CCCCC .xvij. xv. Octobris [1517].
2°: ⁸ a–q⁸ r⁶ s⁴ t² v⁶; A–H⁸ I⁶; ²A–C⁸ D–E⁶.
Printed in Paris for Jean Petit with the compartment and typographical material of Wolfgang Hopyl.
[View full record]C.132.h.43.
20 October 1517
[Liturgies. Missals. Rome.]
Missale ad sacrosancte Romane ecclesie vsum.
[Paris]: [Colophon:] In alma Parisiorum academia impensis Simonis vostre, et Thielmani Keruer impressum [pr. by W. Hopyl]. Anno millesimo quingentesimo decimo septimo. xx. Octobris [1517].
2°: ⁸ a–i⁸ k⁶ l⁴; A–C⁸ D¹⁰; <A>⁸ <B>–<C>⁶ <D>⁴; ²A–F⁸; ²<A>–<H>⁸ <I>¹⁰.
Printed in Paris for Simon Vostre and Thielman Kerver with the typographical material of Wolfgang Hopyl.
[View full record]C.24.c.12 (vellum)
28 March 1518
Valerius Maximus.
[Facta et dicta memorabilia.]
Valerij Maximi dictorum ac factorum memorabilium tam Romanorum, quam externorum Collectanea.
[Paris]: Vęneunt Lutecię in Aedibus Vuolphangi [sic] Hopil. [Colophon:] Parisiis [pr. by the successors of J. Barbier], anno Millesimo Qingentesimo [sic] Decimo septimo, Quinto Calendas Aprileis [1517 (1518 n.s.)].
2°: A⁴ a–z aa–yy⁸ zz⁴.
Printed in Paris for Wolfgang Hopyl and Jean Petit with the typographical material of Jean Barbier and his successors.
[View full record]C.78.c.1.
1519
[Liturgies. Antiphoners. Salisbury. Pars hiemalis.]
Antiphonale ad vsum ecclesie Sarum.
[Paris]: [Colophon:] Impressum in alma Parisiorum academia per vvolffgangum hopylium, impensis Francisci byrckman ciuis Coloniensis. Anno millesimo quingentesimo decimo nono [1519].
2°: a–z & ʔ ť⁸; aa–gg ⁸ hh⁴; ²a–z &⁸; A–E⁸ F¹⁰; A–I⁸ K⁶.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in Cologne.
[View full record]C.35.l.3 (vellum; lacks ť8, aa1, hh4, ²a–z &⁸
and A–E⁸ F¹⁰)
14 February 1520
[Liturgies. Missals. Dominicans.]
Missale predicatorum.
[Paris]: [Colophon:] In alma Parisiorum academia a vvolffgango Hopylio Parisius impressum. Anno Millesimo quingentesimo decimo nono .xvj. kalendas Martij, [1519 (1520 n.s.?)].
8°: ⁸ a–y⁸; A–M⁸ N⁴; ²A–I⁸.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl.
[View full record]1412.c.22.
3365.a.19 (destroyed by bombing in World War II)
1520
[Liturgies. Antiphoners. Salisbury. Pars estivalis.]
Antiphonarii ad vsum Sarum volumen secundum.
[Paris]: [Colophon:] Impressum in alma Parisiorum academia per vvolffgangum hopylium, impensis Francisci byrckman ciuis Coloniensis. Anno millesimo quingentesimo vigesimo [colophon 2:] Venalis habetur Londonij a Francisco byrckman in cimiterio sancti Pauli, [1520].
2°: a–i⁸; ⁶; ²a–z & ⁸; A–E⁸ F¹⁰; ²A–X⁸ AA–BB⁶.
Printed in Paris by Wolfgang Hopyl for Franz Birckmann in London.
[View full record]C.35.l.4.

© DJS, 25/06/2020